شاخص ترين اثر بازمانده از شهرسازي قديم در ميبد بناي باستاني نارين قلعه است. نارين قلعه يا کهندژ در شهر باستاني ميبد بر فراز تپه اي بلند بنا شده و بر تمامي شهر ميبد و پيرامون آن ديد دارد. نارين قلعه ميبد يک کهندژ است و از بناهاي باستاني خشتي بازمانده در ايران است علي رغم گزندهاي روزگار هنوز پا برجاست و مي توان آن را نمادي از هويت تاريخي و فرهنگي استان يزد دانست.
اين دژ که مردم ميبد آن را « نارنج قلعه » مي خوانند، در گذشته به « دژ دالان » سرشناس بوده و پيشينيان آن را يکي از مراکز آغازين آبادي نشين در استان يزد دانسته اند.
مساحت اين قلعه3  هکتار و بنا در 7 طبقه و داراى برج و بارو و دربندهاى متعدد است و بالاى تپه‌اى مسلط بر شهر ميبد قرار دارد.

اين قلعه از بناهاى مربوط به دوره اشکاني و قبل از اسلام است و در دوران مظفريان تعميراتى در آن صورت گرفت. اطراف آن خندقي بوده است و نقب‌هاي زير آن گاهي تا يک فرسنگ امتداد دارد.
نارنج قلعه 4  برج گرد بلند دارد و آنچه امروزه از آن باقي مانده قسمت مرکزي آن است. نارنج‌قلعه داراى اتاق‌هاى متعددى بوده است که در حال حاضر قسمت‌هايى از اين اتاقک‌هاى کوچک تودرتو، موجود است و بسيارى از آنها نيز به علت قرار گرفتن در طبقات پايين و ريختن راهروها هنوز کشف نشده است.
بعضي‌ها نارين قلعه را همان دژ سفيد شاهنامه مي‌دانند. اين قلعه بالاي يک تپه و مسلط به اطراف ساخته شده و اطراف آن را هم خندق کنده‌اند. از اين قلعه که کاملا از خشت و گل ساخته شده است، در دوره‌هاي مختلف تاريخي به عنوان ارگ حکومتي يا دژ نظامي استفاده مي‌شده.
بعضي اين کهن دژ را سرآغاز شروع آباداني يزد مي‌دانند. پيچ‌هاي تودر‌توي قلعه، کشمکش‌ها و جنگ‌هاي زيادي را به خود ديده است. اين قلعه، يك قلعه نظامي بوده ولي بعضي با توجه به شکل 5 طبقه آن احتمال مي‌دهند که زيگورات بوده و از آن به عنوان معبد استفاده مي‌کرده‌اند. اين قلعه را داراي قدمتي 7000  ساله دانسته اند.